Τράπεζα Θεμάτων
www.trapeza-thematon.gr
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο | Τάξη: | Β' Λυκείου |
|---|---|---|---|
| Μάθημα: | Λατινικά | Θέμα: | 1 |
| Κωδικός Θέματος: | 19537 | Ύλη: | Ενότητα VI Ενότητα XIII |
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο |
|---|---|
| Τάξη: | Β' Λυκείου |
| Μάθημα: | Λατινικά |
| Θέμα: | 1 |
| Κωδικός Θέματος: | 19537 |
| Ύλη: | Ενότητα VI Ενότητα XIII |
| Τελευταία Ενημέρωση: 15-Απρ-2022 | |
ΜΑΘΗΜΑ VΙ, ΜΑΘΗΜΑ ΧIΙI
ΚΕΙΜΕΝΑ
α) Lex enim est fundamentum libertātis, fons aequitātis. Mens et animus et consilium et sententia civitātis posita est in legibus. Ut corpora nostra sine mente, sic civitas sine lege non stat. Legum ministri sunt magistrātus, legum interpretes iudices, legum denique omnes servi sumus: sic enim liberi esse possumus.
β) Tum Sulpicius Gallus de caeli ratiōne et de stellārum lunaeque statu ac motibus disputāvit eōque modo exercitum alacrem in pugnam misit. Sic liberāles artes Galli aditum ad illustrem illam Pauliānam victoriam dedērunt.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α. Να μεταφραστούν στη Νέα Ελληνική τα παραπάνω αποσπάσματα.
Μονάδες 20
Β.2. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της στήλης Α με τις λέξεις της στήλης Β που έχουν μεταξύ τους ετυμολογική συγγένεια (3 λέξεις από τη στήλη A περισσεύουν).
| Α | Β |
|---|---|
| stat | μάστορας |
| ministri | σερβίτσιο |
| magistratus | πυγμή |
| servi | μοτοποδήλατο |
| motibus | παράσταση |
| modo | |
| pugnam | |
| illustrem |
Μονάδες 10
Β.6.
α) Να εντοπίσετε και να αναγνωρίσετε συντακτικά πέντε ονοματικούς ετερόπτωτους προσδιορισμούς στο πρώτο απόσπασμα, καταγράφοντας παράλληλα και τον όρο τον οποίο προσδιορίζουν.
(μονάδες 10)
β) Lex enim est fundamentum libertātis, fons aequitātis: να μετατρέψετε την κύρια πρόταση σε απαρεμφατική, με εξάρτηση από το “Cicero dicit”, κάνοντας όλες τις απαραίτητες αλλαγές.
Να δικαιολογήσετε την πτώση του υποκειμένου του απαρεμφάτου.
(μονάδες 10)
Μονάδες 20
Απάντηση Θέματος:
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α.
α) Γιατί ο νόμος είναι το θεμέλιο της ελευθερίας, η πηγή της δικαιοσύνης. Ο νους (το πνεύμα) και η ψυχή και η σκέψη και η κρίση (η άποψη) της πολιτείας βρίσκονται στους νόμους. Όπως τα σώματα μας χωρίς τον νου (την ψυχή) (δεν υπάρχουν / δεν στέκονται / είναι νεκρά), έτσι (και) η πολιτεία χωρίς το νόμο δεν στέκεται (δεν υπάρχει). Οι αρχές (οι άρχοντες) είναι υπηρέτες (θεράποντες) των νόμων, οι δικαστές (είναι) ερμηνευτές των νόμων, τέλος, όλοι (εμείς) είμαστε υπηρέτες των νόμων· γιατί έτσι μπορούμε να είμαστε ελεύθεροι.
β) Τότε ο Σουλπίκιος Γάλλος πραγματεύτηκε (μίλησε) για τη φύση του ουρανού και για τη στάση και τις κινήσεις των άστρων και της σελήνης και με αυτό τον τρόπο έστειλε τον στρατό στη μάχη πρόθυμο (με αναπτερωμένο ηθικό). Έτσι, οι ελευθέριες τέχνες (τα ελευθέρια μαθήματα) του Γάλλου άνοιξαν τον δρόμο για τη λαμπρή (ένδοξη) εκείνη νίκη του (Αιμίλιου) Παύλου.
Β.2.
| Α | Β |
|---|---|
| magistrātus | μάστορας |
| servi | σερβίτσιο |
| pugnam | πυγμή |
| motibus | μοτοποδήλατο |
| stat | παράσταση |
Β.6.
α) Οι μαθήτριες/τές μπορούν να αναφέρουν πέντε από τους παρακάτω ονοματικούς ετερόπτωτους προσδιορισμούς:
libertatis → γενική αντικειμενική στο fundamentum
aequitatis → γενική υποκειμενική στο fons
civitatis → γενική κτητική αναφέρεται στα υποκείμενα του ρήματος (mens, animus, consilium και sententia) / γενική υποκειμενική στο sententia
legum (το πρώτο του αποσπάσματος) → γενική αντικειμενική στο ministri
legum (το δεύτερο του αποσπάσματος) → γενική αντικειμενική στη λέξη interpretes
legum (το τρίτο του αποσπάσματος) → γενική αντικειμενική στη λέξη servi
β) Cicero dicit legem enim esse fundamentum libertātis, fontem aequitātis
Το υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου τίθεται σε αιτιατική πτώση, γιατί έχουμε ετεροπροσωπία (dicit → Υ = Cicero / esse → Υ = legem).
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida).