Τράπεζα Θεμάτων
www.trapeza-thematon.gr
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο | Τάξη: | Α' Λυκείου |
|---|---|---|---|
| Μάθημα: | Ιστορία | Θέμα: | 3 |
| Κωδικός Θέματος: | 24637 | Ύλη: | Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ (1ος αι. π.Χ.-3ος αι. μ.Χ.) 1.1 Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.) Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας Το πολίτευμα και οι στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις |
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο |
|---|---|
| Τάξη: | Α' Λυκείου |
| Μάθημα: | Ιστορία |
| Θέμα: | 3 |
| Κωδικός Θέματος: | 24637 |
| Ύλη: | Η ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ (1ος αι. π.Χ.-3ος αι. μ.Χ.) 1.1 Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.) Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας Το πολίτευμα και οι στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις |
| Τελευταία Ενημέρωση: 24-Μαΐ-2023 | |
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
3ο ΘΕΜΑ
Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που σας δίνεται, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα:
α. Ποια ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου πολιτεύματος που εγκαθιδρύθηκε στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία και ονομάστηκε Principatus ;
(Μονάδες 13)
β. Ποια η σημασία του τίτλου Αύγουστος που έλαβε τελικά ο Οκταβιανός;
(Μονάδες 12)
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ
Σε μια συνεδρίαση της Συγκλήτου το 27 π.Χ. δήλωσε [ενν. ο Οκταβιανός] πως παραιτείται από τις έκτακτες εξουσίες του και κήρυξε επίσημα την παλινόρθωση του παλαιού πολιτεύματος. Στην ίδια συνεδρία όμως η Σύγκλητος επέμεινε ότι ο Οκταβιανός έπρεπε να δεχθεί νέες εξουσίες, στρατιωτικές και διοικητικές. […] Αυτές οι εξουσίες εδραίωσαν τη θέση που είχε ως προϊστάμενος της Συγκλήτου και Πρώτος Πολίτης ή princeps· εκείνη την ημέρα (13 Ιανουαρίου του 27 π.Χ.) γεννήθηκε η νέα μορφή διακυβέρνησης, την οποία όπως οι Ρωμαίοι, ονομάζουμε κι εμείς «principatus». […] Στα ονόματα που έφερε ως τότε (Imperator, Caesar, Divi filius), η Σύγκλητος πρόσθεσε τον τίτλο Αύγουστος. Παλαιότερα το επίθετο αυτό αποδιδόταν μόνο σε ορισμένους θεούς, για να δηλωθεί πως μπορούσαν να φέρνουν «αύξηση» και να δημιουργούν κάθε τι νέο και καλύτερο.
Rostovtzeff, M., Ρωμαϊκή Ιστορία, μτφρ. Βασιλική Κάλφογλου, Παπαζήση, Αθήνα 1984, σσ. 192-193.
Απάντηση Θέματος:
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
3.α. Για την απάντηση στο ερώτημα οι μαθητές/-τριες αναμένεται, μέσα από την κριτική ανάγνωση της ιστορικής πηγής, να αξιοποιήσουν τις κατάλληλες πληροφορίες:
- «[…]δήλωσε πως παραιτείται από τις έκτακτες εξουσίες του και κήρυξε επίσημα την παλινόρθωση του παλαιού πολιτεύματος.»
- «[…]έπρεπε να δεχθεί νέες εξουσίες, στρατιωτικές και διοικητικές.»
- « Αυτές οι εξουσίες εδραίωσαν τη θέση που είχε ως προϊστάμενος της Συγκλήτου και Πρώτος Πολίτης ή princeps· εκείνη την ημέρα (13 Ιανουαρίου του 27 π.Χ.) γεννήθηκε η νέα μορφή διακυβέρνησης, την οποία όπως οι Ρωμαίοι, ονομάζουμε κι εμείς «principatus».
Από την ιστορική αφήγηση του σχολικού βιβλίου [Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ.- 14 μ.Χ.), Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας. Το πολίτευμα και οι στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις] μπορούν να αξιοποιηθούν πληροφορίες από τα αποσπάσματα:
- «[…]Έτσι συγκεντρώθηκαν στο πρόσωπό του τα σπουδαιότερα αξιώματα… ανώτατου θρησκευτικού αρχιερέα… διατήρησε την υψηλή εποπτεία της διοίκησης… και των στρατιωτικών ζητημάτων…. τη διοίκηση των επαρχιών τη μοιράστηκε με τη σύγκλητο.[…]»
- «[…]Ο Αύγουστος συγκέντρωσε σχεδόν όλες τις εξουσίες στο πρόσωπό του… τον τίτλο του πρώτου πολίτη (pinceps)[…]»
- «[…]Το νέο πολιτειακό καθεστώς που διαμόρφωσε ο Αύγουστος… γεγονός που δημιουργούσε προστριβές[…]»
Μέσα από τη συνδυαστική προσέγγιση πηγής και ιστορικής αφήγησης αναμένεται να δομηθεί ένα συνθετικό κείμενο που να καταδεικνύει τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου πολιτεύματος (Ηγεμονία-Principatus).
3.β. Για την απάντηση στο ερώτημα οι μαθητές/-τριες αναμένεται, μέσα από την κριτική ανάγνωση της ιστορικής πηγής, να αξιοποιήσουν τις κατάλληλες πληροφορίες:
- «Στα ονόματα που έφερε ως τότε (Imperator, Caesar, Divi filius), η Σύγκλητος πρόσθεσε τον τίτλο Αύγουστος. Παλαιότερα το επίθετο αυτό αποδιδόταν μόνο σε ορισμένους θεούς, για να δηλωθεί πως μπορούσαν να φέρνουν “αύξηση” και να δημιουργούν κάθε τι νέο και καλύτερο».
Από την ιστορική αφήγηση του σχολικού βιβλίου [Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ.- 14 μ.Χ.), Η ισχυροποίηση της κεντρικής εξουσίας. Το πολίτευμα και οι στρατιωτικές μεταρρυθμίσεις] μπορούν να αξιοποιηθούν πληροφορίες από τα αποσπάσματα:
- «[…]Έτσι συγκεντρώθηκαν στο πρόσωπό του… όπως του ιμπεράτορα, δηλαδή του ανώτατου στρατιωτικού αρχηγού[...]»
- «[…]Ο Οκταβιανός συγκέντρωσε σχεδόν όλες τις εξουσίες… τον αναγόρευσε σε Αύγουστο … αποδίδοντάς του έτσι τον τίτλο του σεβαστού… χωρίς να δημιουργηθεί η παραμικρή αντίδραση[…]»
Μέσα από τη συνδυαστική προσέγγιση πηγής και ιστορικής αφήγησης αναμένεται να δομηθεί ένα συνθετικό κείμενο που να καταδεικνύει τους τίτλους τους οποίους είχε «ενδυθεί» ο Οκταβιανός.
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida).