Τράπεζα Θεμάτων
www.trapeza-thematon.gr
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο | Τάξη: | Α' Λυκείου |
|---|---|---|---|
| Μάθημα: | Ιστορία | Θέμα: | 3 |
| Κωδικός Θέματος: | 28602 | Ύλη: | 1.1 Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.) |
| Τύπος Σχολείου: | Γενικό Λύκειο |
|---|---|
| Τάξη: | Α' Λυκείου |
| Μάθημα: | Ιστορία |
| Θέμα: | 3 |
| Κωδικός Θέματος: | 28602 |
| Ύλη: | 1.1 Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ.-14 μ.Χ.) |
| Τελευταία Ενημέρωση: 22-Μαΐ-2023 | |
ΙΣΤΟΡΙΑ Α' ΤΑΞΗΣ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ
3ο ΘΕΜΑ
Συνδυάζοντας τις ιστορικές σας γνώσεις αναφορικά με την εποχή του Αυγούστου (27π.Χ.- 14μ.Χ) με τις απαραίτητες πληροφορίες από το κείμενο που σας δίνεται, να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα:
α. Τι αλλάζει ως προς τη διαχείριση των στρατιωτικών πραγμάτων στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία κατά την εποχή του Αυγούστου;
(Μονάδες 10)
β. Πώς αντιλαμβάνεστε το γεγονός ότι ο Αύγουστος διατηρούσε τον απόλυτο έλεγχο του ρωμαϊκού στρατού αν και δεν είχε το μονοπώλιο της στρατιωτικής εξουσίας;
(Μονάδες 15)
Μονάδες 25
ΚΕΙΜΕΝΟ
Η σπουδαιότερη όμως καινοτομία του Αυγούστου σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς της ελεύθερης πολιτείας ήταν ότι αφαιρέθηκε από τη Σύγκλητο και τη λαϊκή συνέλευση κάθε αρμοδιότητα για τα στρατιωτικά πράγματα […]. Ο έλεγχος του στρατού ανήκε αποκλειστικά στη δικαιοδοσία του αυτοκράτορα. Βέβαια ο Αύγουστος δεν είχε το μονοπώλιο της στρατιωτικής εξουσίας. Θεωρητικά αυτή ανήκε σε όλους τους υπάτους που βρίσκονταν στη Ρώμη και σε όλους τους ανθυπάτους και αντιπραίτωρες που βρίσκονταν στις επαρχίες. Εφόσον όμως όλες σχεδόν οι στρατιωτικές μονάδες στάθμευαν σε επαρχίες που διοικούνταν από τον Αύγουστο και εφόσον η φρουρά των πραιτωριανών προοριζόταν για την προσωπική του ασφάλεια, τον απόλυτο έλεγχο στις ρωμαϊκές ένοπλες δυνάμεις είχε ο αυτοκράτορας.
Rostovtzeff M., Ρωμαϊκή ιστορία (μτφρ.Β. Κάλφογλου), Παπαζήση, Αθήνα 1984, σ. 198.
Απάντηση Θέματος:
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
3.α. Για την απάντηση στο πρώτο ερώτημα οι μαθητές/-τριες αναμένεται, μέσα από την κριτική ανάγνωση της ιστορικής πηγής, να αξιοποιήσουν τις κατάλληλες πληροφορίες από το απόσπασμα:
- «Η σπουδαιότερη όμως καινοτομία του Αυγούστου σε σχέση με το προηγούμενο καθεστώς της ελεύθερης πολιτείας … στη δικαιοδοσία του αυτοκράτορα»
Από την ιστορική αφήγηση του σχολικού βιβλίου [Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ. – 14 μ.Χ.)] μπορούν να αξιοποιηθούν σχετικές πληροφορίες όπως:
- «[…]Ο ίδιος (ο αυτοκράτορας) διατήρησε την υψηλή εποπτεία της διοίκησης … των στρατιωτικών ζητημάτων.[…]»
- «[…]Στήριγμα του νέου μονάρχη… είχε εμπλακεί σε εμφύλιες συγκρούσεις.[…]»
Μέσα από τη συνδυαστική προσέγγιση πηγής και ιστορικής αφήγησης αναμένεται να δομηθεί ένα συνθετικό κείμενο που να αποτυπώνει τη μεταβολή που σημειώνεται, με πρωτοβουλία του Αυγούστου, ως προς τη διαχείριση των στρατιωτικών πραγμάτων: αφαίρεση σχετικών αρμοδιοτήτων από τη Σύγκλητο και τη λαϊκή συνέλευση και συγκέντρωση στο πρόσωπο του αυτοκράτορα της ευθύνης για τον έλεγχο και την εποπτεία της διοίκησης του ρωμαϊκού στρατού.
3.β. Για την απάντηση στο δεύτερο ερώτημα οι μαθητές/-τριες αναμένεται, μέσα από την κριτική ανάγνωση της ιστορικής πηγής, να αξιοποιήσουν τις κατάλληλες πληροφορίες από το απόσπασμα:
- «[…]ο Αύγουστος δεν είχε το μονοπώλιο της στρατιωτικής εξουσίας… ρωμαϊκές ένοπλες δυνάμεις είχε ο αυτοκράτορας.»
Από την ιστορική αφήγηση του σχολικού βιβλίου [Η εποχή του Αυγούστου (27 π.Χ. - 14 μ.Χ.)] μπορούν να αξιοποιηθούν πληροφορίες από τα αποσπάσματα:
- «[…]ακολούθησε συμβιβαστική τακτική στην κατανομή της εξουσίας.[…]»
- «[…]Ο ίδιος διόριζε τους στρατιωτικούς διοικητές των παραμεθόριων επαρχιών… υπόλοιπων επαρχιών.[…]»
- «[…]Ο στρατός την εποχή του Αυγούστου παρέμεινε πιστός στα καθήκοντά του… μήκους περίπου τεσσάρων χιλιάδων χιλιομέτρων.[…]»
Μέσα από τη συνδυαστική προσέγγιση πηγής και ιστορικής αφήγησης αναμένεται να δομηθεί ένα συνθετικό κείμενο που να αποτυπώνει τον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές/-τριες αντιλαμβάνονται την επιτυχία του Αυγούστου να διασφαλίσει τον έλεγχο της στρατιωτικής διοίκησης της αυτοκρατορίας μέσα από τον διαμοιρασμό της εξουσίας με τους άλλους θεσμούς (Σύγκλητος) και λοιπούς στρατιωτικούς αξιωματούχους (ύπατοι, ανθύπατοι, αντιπραίτωρες).
Θετικά μπορεί να εκτιμηθεί η επισήμανση εκ μέρους των μαθητών/-τριών της ιδιαίτερης σημασίας που είχε η πολιτική του διαμοιρασμού της εξουσίας στη διασφάλιση του ελέγχου των απομακρυσμένων επαρχιών της αυτοκρατορίας, ο διοικητικός έλεγχος των οποίων βρισκόταν στη δικαιοδοσία του αυτοκράτορα. Στην προκειμένη περίπτωση οι ανθύπατοι και οι αντιπραίτωρες αναλαμβάνουν, με εντολή του αυτοκράτορα στον οποίο και λογοδοτούν, την ευθύνη της διοίκησης των ρωμαϊκών στρατευμάτων που σταθμεύουν στις επαρχίες. Πρόκειται για μια τακτική διασφάλισης του ελέγχου από απόσταση που επιβεβαιώνει τη διατύπωση ότι «ο Αύγουστος διατηρούσε τον απόλυτο έλεγχο του ρωμαϊκού στρατού αν και δεν είχε το μονοπώλιο της στρατιωτικής εξουσίας».
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida).