Για να εκτυπώσετε το Θέμα πατήστε "Εκτύπωση"!

Τύπος Σχολείου: Γενικό Λύκειο Πηγή: Ι.Ε.Π. Αναγνώσθηκε: 11960 φορές Επικοινωνία
Μάθημα: Φυσική Προσανατολισμού Τάξη: Γ' Λυκείου
Κωδικός Θέματος: 24439 Θέμα: 2
Τελευταία Ενημέρωση: 08-Νοε-2022 Ύλη: 5.3 Κεντρική ελαστική κρούση δύο σφαιρών 1.5 Φθίνουσες ταλαντώσεις
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)
Τύπος Σχολείου: Γενικό Λύκειο
Τάξη: Γ' Λυκείου
Μάθημα: Φυσική Προσανατολισμού
Θέμα: 2
Κωδικός Θέματος: 24439
Ύλη: 5.3 Κεντρική ελαστική κρούση δύο σφαιρών 1.5 Φθίνουσες ταλαντώσεις
Τελευταία Ενημέρωση: 08-Νοε-2022
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)

ΘΕΜΑ 2
2.1. Ένα σφαιρίδιο μάζας \(m_{1}\), που κινείται πάνω σε λείο οριζόντιο επίπεδο με ταχύτητα \(\vec{υ}_{1}\), συγκρούεται κεντρικά και ελαστικά με ακίνητο σφαιρίδιο μάζας \(m_{2}\). Αμέσως μετά την κρούση τα δύο σφαιρίδια έχουν αντίθετες ταχύτητες. Ο λόγος \(\dfrac{m_{2}}{m_{1}}\) των μαζών των δύο σφαιριδίων είναι ίσος με:

(α) 2
(β) 3
(γ) 4

2.1.Α. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση.
Μονάδες 4

2.1.Β. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
Μονάδες 8

2.2. Με τη χρήση μιας αεραντλίας μειώνουμε πολύ αργά την πίεση του αέρα στο δοχείο του παρακάτω σχήματος. Η σφαίρα \(Σ\) είναι αναρτημένη σε ιδανικό ελατήριο. Αφού σταματήσουμε τη λειτουργία της αεραντλίας και σταθεροποιηθεί η πίεση στο δοχείο καταγράφουμετην απομάκρυνση της φθίνουσας ταλάντωσης που εκτελεί το σώμασε συνάρτηση με το χρόνο, όπως φαίνεται στο παρακάτω διάγραμμα.

Το πλάτος της φθίνουσας ταλάντωσης μειώνεται εκθετικά με το χρόνο σύμφωνα με τη σχέση \(Α=Α_{0}\cdot e^{t}\). Τη χρονική στιγμή \(t_{1}=2\ s\) το πλάτος της ταλάντωσης είναι \(Α_{1}=4\ cm\) και τη χρονική στιγμή \(t_{5}\) είναι \(Α_{5}=1\ cm\). H σταθερά \(Λ\) είναι ίση με:

(α) \(Λ=\dfrac{ln2}{2}\ s^{-1}\)

(β) \(Λ=\dfrac{ln2}{4}\ s^{-1}\)

(γ) \(Λ=\dfrac{ln2}{8}\ s^{-1}\)

2.2.Α. Να επιλέξετε την ορθή απάντηση.
Μονάδες 4

2.2.Β. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
Μονάδες 9

ΘΕΜΑ 2
2.1.
2.1.Α. Σωστή απάντηση είναι η (β)
Μονάδες 4

2.1.Β.
Έστω \(υ_{1}'\) το μέτρο της ταχύτητας του σφαιριδίου μάζας \(m_{1}\) και \(υ_{2}'\) το μέτρο της ταχύτητας του σφαιριδίου μάζας \(m_{2}\) αμέσως μετά την κεντρική ελαστική κρούση. Το σφαιρίδιο μάζας \(m_{2}\) είναι ακίνητο πρίν την κρούση, επομένως:

$$υ_{1}'=\dfrac{m_{1}-m_{2}}{m_{1}+m_{2}}\cdot υ_{1}$$

και

$$υ_{2}'=\dfrac{2m_{1}}{m_{1}+m_{2}}\cdot υ_{1}$$

Οι ταχύτητες των σφαιριδίων μετά την κρούση είναι αντίθετες, δηλαδή:

$$υ_{1}'=-υ_{2}' $$ $$\Rightarrow \dfrac{m_{1}-m_{2}}{m_{1}+m_{2}}\cdot υ_{1}=-\dfrac{2m_{1}}{m_{1}+m_{2}}\cdot υ_{1} $$ $$\Rightarrow m_{1}-m_{2}=-2m_{1} $$ $$\Rightarrow \dfrac{m_{2}}{m_{1}}=3$$

Μονάδες 8

2.2.
2.2.Α. Σωστή απάντηση είναι η (β)
Μονάδες 4

2.2.Β. Από τη χρονική στιγμή μηδέν μέχρι τη χρονική στιγμή \(t_{1}\) το σύστημα έχει εκτελέσει μια πλήρη ταλάντωση, άρα \(t_{1}=Τ=2\ s\), όπου \(Τ\) η περίοδος της φθίνουσας ταλάντωσης. Η περίοδος \(Τ\) παραμένει σταθερή ανεξάρτητη του πλάτους, επομένως \(t_{5}=5Τ\).
Το πλάτος της ταλάντωσης μειώνεται εκθετικά με το χρόνο, επομένως

$$Α_{1}=Α_{0}\cdot e^{-Λt_{1}}$$ $$\text{και}$$ $$Α_{5}=Α_{0}\cdot e^{-Λt_{5}}$$

Διαιρώντας τις δύο σχέσεις κατά μέλη, έχουμε

$$\dfrac{Α_{1}}{Α_{5}}=\dfrac{Α_{0}\cdot e^{-Λt_{1}}}{Α_{0}\cdot e^{-Λt_{5}}} $$ $$\Rightarrow 4=e^{Λ4Τ} $$ $$\Rightarrow Λ4Τ=2ln2 $$ $$\Rightarrow 8Λ=2ln2 $$ $$\Rightarrow Λ=\dfrac{ln2}{4}\ s^{-1}$$

Μονάδες 9