Για να εκτυπώσετε το Θέμα πατήστε "Εκτύπωση"!

Τύπος Σχολείου: Γενικό Λύκειο Πηγή: Ι.Ε.Π. Αναγνώσθηκε: 584 φορές Επικοινωνία
Μάθημα: Χημεία Τάξη: Α' Λυκείου
Κωδικός Θέματος: 38793 Θέμα: 2
Τελευταία Ενημέρωση: 16-Οκτ-2025 Ύλη: 1.5.2 Περιεκτικότητες Διαλυμάτων - Εκφράσεις περιεκτικότητας 1.5.3 Διαλυτότητα 3.5.4 Μεταθετικές αντιδράσεις
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)
Τύπος Σχολείου: Γενικό Λύκειο
Τάξη: Α' Λυκείου
Μάθημα: Χημεία
Θέμα: 2
Κωδικός Θέματος: 38793
Ύλη: 1.5.2 Περιεκτικότητες Διαλυμάτων - Εκφράσεις περιεκτικότητας 1.5.3 Διαλυτότητα 3.5.4 Μεταθετικές αντιδράσεις
Τελευταία Ενημέρωση: 16-Οκτ-2025
Το θέμα προέρχεται και αντλήθηκε από την πλατφόρμα της Τράπεζας Θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας που αναπτύχθηκε (MIS5070818-Tράπεζα θεμάτων Διαβαθμισμένης Δυσκολίας για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, Γενικό Λύκειο-ΕΠΑΛ) και είναι διαδικτυακά στο δικτυακό τόπο του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Ι.Ε.Π.) στη διεύθυνση (http://iep.edu.gr/el/trapeza-thematon-arxiki-selida)

Θέμα 2ο
2.1 Η Μαρία βρίσκει το παρακάτω διάγραμμα, που δείχνει πώς μεταβάλλεται η διαλυτότητα ορισμένων αλάτων, καθώς αυξάνεται η θερμοκρασία του διαλύματος.

α) Από το διάγραμμα αυτό συμπεραίνει ότι το νιτρικό κάλιο (\(KNO_3\)) έχει πάντα μεγαλύτερη διαλυτότητα από το χλωριούχο νάτριο (\(NaCl\)). Να εξηγήσετε αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη της Μαρίας.
(Μονάδες 5)
β) Ο Γιώργος προσέθεσε \(15 g\) χλωρικού καλίου (\(ΚClΟ_3\)) σε \(100 mL\) νερού και ανάδευσε πολύ καλά. Δεδομένου ότι η θερμοκρασία όλων των συστατικών ήταν \(25°C\), να εξηγήσετε αν το χλωρικό κάλιο διαλύθηκε πλήρως ή όχι.
(Μονάδες 3)
γ) Να συμπληρώσετε τις παρακάτω χημικές εξισώσεις διπλής αντικατάστασης, οι οποίες πραγματοποιούνται:
i. \(NaCl(aq) + AgNO_3 (aq) \rightarrow\)
ii. \(KI(aq) + Pb(NO_3) _2(aq) \rightarrow\)
(Μονάδες 4)
Μονάδες 12

2.2 Ο Νίκος βλέπει τη διπλανή διατροφική δήλωση στο πίσω μέρος της συσκευασίας ενός αναψυκτικού.

α) Να επιλέξετε ποιο είδος περιεκτικότητας παρουσιάζει η συγκεκριμένη διατροφική δήλωση όσον αφορά τα σάκχαρα:
i. \(\%\) βάρος κατά βάρος (\(\% w/w\)),
ii. \(\%\) βάρος κατ'όγκο (\(\% w/v\)),
iii. \(\%\) όγκου κατ'όγκο (\(\% v/v\)).
(Μονάδες 2)

β) Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας.
(Μονάδες 6)

γ) Ο Νίκος αναρωτήθηκε πόσα κουταλάκια ζάχαρης (σακχάρων) έχουν προστεθεί σε \(500\ mL\) της πορτοκαλάδας αυτής. Να εξηγήσετε στον Νίκο πόσα κουταλάκια ζάχαρης έχουν διαλυθεί δεδομένου ότι 1 κουταλάκι περιέχει \(6\ g\) ζάχαρης.
(Μονάδες 5)
Μονάδες 13

Το παραπάνω θέμα αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου: «Ανάπτυξη Δοκιμασιών Αξιολόγησης Δεξιοτήτων Εγγραμματισμού στα μαθήματα της Νεοελληνικής Γλώσσας και Λογοτεχνίας, της Άλγεβρας, της Φυσικής και της Χημείας Α’ Λυκείου Γενικού Λυκείου» Ανάδοχος: «Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε) Πανεπιστημίου Ιωαννίνων» ΑΔΑΜ: 25SYMV016348911 2025-02-20.

Ενδεικτικές απαντήσεις
2.1
α) Διαφωνώ. Σύμφωνα με το διάγραμμα, σε θερμοκρασίες κάτω από τους \(25^ο C\) περίπου το \(NaCl\) έχει μεγαλύτερη διαλυτότητα.
Εναλλακτικά:
Διαφωνώ. Σύμφωνα με το διάγραμμα, αυτό που λέει η Μαρία ισχύει μόνο σε θερμοκρασίες πάνω από τους \(25^ο C\).
β) Σύμφωνα με το διάγραμμα, η διαλυτότητα του χλωρικού καλίου (\(KClO_3\)) είναι περίπου \(10\ g\) στους \(25^ο C\). Επομένως, δεν θα διαλυθούν τα \(15\ g\) \(KClO_3\) στο νερό. Μια ποσότητα της τάξης των \(5\ g\) θα παραμείνει αδιάλυτη.
γ)
i. \(NaCl(aq) + AgNO_3(aq) \rightarrow ΑgCl(aq) + NaNO_3(aq)\)
ii. \(2 KI(aq) + Pb(NO_3)2(aq) \rightarrow PbI_2(s) + 2 KNO_3(aq)\).

2.2
α) Σωστή επιλογή η (\(ii\)).
β) Στη διατροφική δήλωση βλέπουμε ότι η διαλυμένη ουσία (τα σάκχαρα) είναι σε γραμμάρια και το διάλυμα (το αναψυκτικό, που είναι υγρό) είναι σε \(mL\), άρα πρόκειται για περιεκτικότητα % βάρους κατ’ όγκο (\(\% w/v\)).
γ) Στα \(100\ mL\) αναψυκτικού έχουν προστεθεί 2 κουταλάκια ζάχαρης (\(12\ g\) ζάχαρης). Στην πενταπλάσια ποσότητα αναψυκτικού (στα \(500\ mL\)) θα έχει προστεθεί πενταπλάσια ποσότητα ζάχαρης, άρα \(2 \cdot 5 = 10\) κουταλάκια ζάχαρης.